Gadya las sama pala č iri manušeski informatcija
Khatar o 25 majo žindol o nevo zakono sar te garaves po data (dataskyddsförordning, GDPR) ande sa le EU-thema. Khate ando Švedo si godo sa jekh fjalo pa zakono pa manušeski informatcija, PUL. Ande praktika zoravol sar te garaven čiri manušeski informatcija aj si tut čačimos te zanes so keren mit informatcija aj sar keren lasa búci kaj le raj, numa vi khatar kaver organisatciji aj jeftarija.
Kher le regionosko (Länsstyrelsen) sajek trubon te roden andre, vaj te len andre vaj pe jekh kaver fjalo le lásaren čiri informatcija. Jekh manušeski informatcija sa sa e informatcija kaj si direkto vaj indirekto kaj si phanglo kaj jekh manuš kaj trajil. Sa so si kana keres búci pa manušeski informatcija, sar eksemplo te garaves, te hulaves, te trades avri vaj te keres kopia, si kana keres búci pa manušeski informatcija.
Te si tut variso karing kher le regionosko, vaj si čiro anav po alojimaski ram, bešes ando styrelse vaj ande jekh organisatcija kaj ame dikhas opral pa, atunči ame lásares le rama pa manušeski informatcija. Sa gadya zeli sa vi kana zas po konferencija kaj ame lásaras vaj te san ande jekh filmo vaj patreto kaj amare socialne kanalori, webrig aj maj dur.
E búci pe manušeski informatcija trobul te avel la profund karing le zakonori
Antrego búci pa manušeski informatcija mušaj te avel profundo pe le zakonori. Kher le regionosko keren búci ande pherdo khotora kaj si pa le zakonori, anda godo naštinas te phenas le profundoske zakonari pe svako manušesko búci pe gadya webrig. Tu te kamesa te zanes savi informatcija aj sar keras búci šaj keres amenge telefono kaj khere le regionosko kaj si aktuellno vaj kaj kher le regionosko kaj si phangle kaj organisatcija te garaves informatcija pe data, (dataskyddsorganisation, NOD.)
Kher le regionosko si len obligatcija
Pe sa le 21 khera le regionoske ando them si len ande jekh than IT-organisatcija aj pe pherdo khotora kaj hažna o systemo. Anda godo o kher le regionosko si len obligatcija kana si pa manušeski informatcija kana si pa o nevo zakono te garaves informatcija po data, GDPR. Kher le regionosko vi si len obligatcija pa manušeski informatcija ande jekh than le kavre rajensa.
O zakono si la zorali struktura aj mušaj te avel vorta kaj si godo zeno kaj si registime sar si e obligatcija hulado maškar o kher le regionosko aj le kaver raj. So phenas si ke kaste si obligatcija keren búci pala zakono, vorta aj korrekto.
Kher le regionosko si la manuš pe garado data (dataskyddsombud)
Sa pala Kher regionosko kaj si la pašte sa jkeh fjalo búci alonde le raj te ave lande jekh than jekh organisatcija (kaj pušol NOD) po garado data aj GDPR. Godo si jekh punkto kaj mušaj te len pe pala ando zakono te garaves informatcija si len, manuš pe gado aj kaj kerel púra kaj Integritetsskyddsmyndigheten von dikhen te kerela o foro aj le raj vorta búci.
Kher le regionosko si len duj manuš aj lengi búci si te dikhen te keren vorta le kaver zene búci, te ažutin, te sikhaven sar te keres kaj godo kaj si registrime numa vi te avel len kontako karing Integritetsskyddsmyndigheten.
Svako Kher le regionosko si len obligatcija manušeski informatcija pe pengo specifikno búci.
Te šaj kerel búci o Kher le regionosko aj te ažutinas pe soste godi kaj trubol tut mušaj te avel amende e manušeski informatcija. Pe antrego búci pe čiri manušeski informatcija las sama pa čiri manušeski integratcija.
Ame inkeras ferdi čiri manušeski informatcija te avela amende profundo sostar. Manušeski informatcija kaj si kaj Kher le regionosko si andre ande variso kaj bušol khetanimaske rama. Te šaj zanes so te šudes vaj so te garaves khatar khethanimaske rama mušaj o manuš te keren jekh dikhimos opral pa e informatcija. Opral pa dikhimos, dikhas pe :
- Te si važno informatcija karing e búci
- Khetanimasko čačimos po dikhimos
- Te si e informatcija važno pe lungo vramja te kerena rodejimos maj angle
Le profundoske zakonori sar o manuš te šudel vaj te garavel si ando 2 kap. 18 § Tryckfrihetsförordningen aj ando arkivo po zakonori. Kher le regionosko si le vi obligatcija te inkeren manušeski informatcija pala le zakonori kaj si sar eksemplo kana thos zakono (stiftelselagen) aj o zakono pe rama (bokföringslagen).
Čiri manušeski informatcija si ferdi kaj godola zene kaj trubol len te šaj keren búci. Pala o principo po offentliga rama, kaj si jekh khatar le Švedoske profundoske zakonori, si kaj o khetanimos si len čačimos te dikhen opral pe uni puterde rama te na avena garade. Čiri manušeski informatcija birin te aven andre ando puterde rama birin kaver zene te dikhen pe le rama, vi e mediabolago aj pe marknadsföringsbolago si len čačimos kaj le rama te dikhen le, te na avela po nasulimos kaj zal kontra po zakono te garaves po data (dataskyddstiftningen) vaj pe jekh kaver fjalo kaj si garado ando offentligo- aj garado zakono.
Kher le regionosko univar trubon te den avri informatcija kaj le foroske raj sar kaj le rajbare, Skatteverket aj kaver foroske raj kaj si amen obligatcija karing pala le zakonori.
Kher le regionosko kana godi keren búci pa manušeski informatcija pala EU/ESS (Euvropaki Uniona/ Euvropaki Lovengo kaj keren búci ande jekh than). Informatcija birin pe uni situatciji inkeren, aj keren búci pala, thema avral o EU/ESS ke pala amare leverancija vaj telone leverancija si internatiolne organisatciji sar eksemplo Microsoft aj Google.
Kher le regionosko len sama te zal vorta, vi pe teknika aj vi pala e organisatcija te keren vorta búci karing e manušeski informatcija aj keren dikhimos ke si sugoro aj si vorta garado vi andre aj vi avral o EU/ESS. Tu te kamesa te zanes pa čiri manušeski informatcija te si tradine avral pa EU/ESS šaj les kontakto pe amaro dataskyddsombud.
Svako manuš purončin pe penge manušeski informatcija. Anda godo, tu sar manuš si tut uni čačimata kaj mušaj o Kher le regionosko si len obligatcija te len sama pala uni zeli. Pala garadi data zakono si tut khate tele čačimata kaj biris tu te phenes karing amende. Te šaj phenes čire čačimata šaj les kontakto mit o manuš po garadi data zakono.
Pala garadi data zakono si tut kana godi čačimos te les informatcija pa save manušeski informatcija kaj si registrime kaj Kher le regionosko. Tu te tradesa pušimos kaj dataskyddsombud@lansstyrelsen.se tradas ame avri jekh ram tuke pe registracija. Ande ram ašel pa čiri manušeski informatcija aj sar ame keras búci karing čiri manušeski informatcija. Godo šal lel pašte normalno maximalt jekh són te avel kasavatar ram tradino tuke.
Te acáresa tu ke si variso kaj naj vorta pe čiri manušeski informatcija, šaj manges te vorton vaj te avela univar te ašaves tela jekh vramja. Le atunči kontakto te avela gadya mit o manuš kaj kerel búci te garavel data aj phen so tu acáres ao naj vorta aj sostar.
Naj tut čačimos te les čiri manušeski informatcija dele khatar Kher le regionosko sar eksemplo :
Kana trubon te lásaren e búci po manušeski informatcija khatar puterdo intresno, kaj si andre pe ramka pe zakonosko relatcija tusa, kaj purme búci pa le foroske raj, pe arkiva, te avela pa hango- aj informatcijako čačimos, te tes gata búci vaj te avel čačimos karing čačimata.
Si tut čačimos te manges te len dele pa čiri manušeski informatcija kaj si garado ando Kher le regionosko te si jekh khatar gadala punkori opre :
- E informatcija či maj trubol pe godya zela kaj line andre
- E búci primis tu aj biris te cirdes andre godo so primindan
- Búci kaj si pe dirketmarknadsföringo aj mothos ke e informatcija nas vorta lasárdi pe godya sama
- Tu mothos ke naj karing manušeski informatcija te si kerdo andre ande ramka le foroske rajenge búci vaj pala kaver gindori kaj či sikhavel ke sas vorta aj mothos o čačimos
- Kerde búci pa manušeski informatcija kaj naj pala le zakonori
- Mušaj obligatcija zakonoske te šaj keren radering
- manušeski informatcija čide andre kana kerde ažutimos pa informatcijake khetanimasko ažutimos (e- ažutimos, socialno media)
Tut si univar čačimos te les avri čiri manušeski informatcija ande jekh puterdo, strukturime aj ramome pa maskina aj te manges te les čiri manušeski informatcija aj te thon pe jejk kaver organisatcija (te zala pe pala teknika) te kerena búci ke tu primisardan vaj pala phangli ram aj te si automacijako (te avela po IT- ažutimos). Gado čačimos naj lasó te na avela mušaj te keren búci le foroske raj te avela jekh puterdo intresno kaj zindol le foroske raj ande lengi búci. Le kontakro mit amaro manuš kaj kerel búci pe garadi data te kamesa te zanesa maj but.
Tute si čačimos te či kames te kerel o Kher le regionosko búci mit čiri manušeski informatcija aj šaj trades andre jekh phúra kaj dataskyddsmyndighet. Tu šaj kana kames te mothos ke či kames direktmarknadsföringo aj atunči ašavel o Kher le regionosko godo. Či biris te mothos variso karing offentlighetsprincipo aj kaver zene birin te len čiri manušeski informatcija po marknadsföringo.
Kontakto kaj kheresko regionosko dataskyddsombud
Maria Leijon
E-pošta : dataskyddsombud@lansstyrelsen.se
Telefono : 010-223 10 00 (kontora Kher le regionosko Stockholm)
Rubrik nivå 2
Text